Özellikle kadınlarda baş gösteren demir eksikliğini gidermek için demir gıda takviyesi
kullanmak etkili yollardan biridir. Ancak demirin fazlası vücutta sorunlara yol açtığı için mutlaka bir uzman hekime danışarak doğru dozda takviye alınmalıdır.
Demir Eksikliği Nedir?
Demir vücut tarafından üretilmeyen, dışarıdan alınması gereken bir mineraldir. İnsan vücudunda 2 hayati öneme sahiptir:
- Kırmızı kan hücrelerinin oksijen taşıması için demir gereklidir.
- İnsanın ana enerji kaynağı olan adenozin trifosfat üretimi (ATP) için gereklidir.
Demir vücutta bu kadar hayati öneme sahip olduğu için demir eksikliği halinde ciddi sağlık sorunları baş gösterir. Bu sorunlarla baş etmede demir gıda takviyesi oldukça etkilidir.
Demir eksikliği belirtileri:
- Yorgunluk,
- Nefes darlığı,
- Baş dönmes,
- Zayıflık,
- Baş ağrısı,
- Kolay yorulma,
- Sinirlilik
- Düşük duygudurum
- Beslenme ile yetersiz alım,
- Yetersiz emilim,
- Gebelik,
- Kanama,
- Kronik böbrek hastalığı,
- Doğuştan gelen bozukluklar,
- Kanser gibi kronik hastalıklar…
Bu belirtilerden kurtulmak için vücuttaki demir seviyesi normal olmalıdır. Takviyelerle değerler yukarı çekilerek normalleşme sağlanır. Ancak demir gıda takviyesi fazla alınırsa bu sefer de vücutta demir fazlası oluşur. İşte bu durum da sağlığı tehdit eder. Vücuttaki yüksek seviyelerde demir;
- Karaciğer fonksiyon bozukluğuna, sonrasında deri ve pankreas bozukluğuna varan organ hasarlarına yol açar.
- Yüksek demir depoları kalp hastalıkları, kanser ve Alzheimer hastalıkları riskini artırır.
- Hemokromatoz denilen diyabet başlangıcına sebep olabilir. Tip 2 diyabet bu şekilde kaynaklanabilir.
Görüldüğü gibi demirin eksikliği de fazlası da zararlıdır. Bu nedenle demir gıda takviyesi alınmadan önce mutlaka bir uzman doktora gidilerek test yaptırılmalıdır. Vücuttaki demir oranı görülerek takviyenin ne kadar süre ile kullanılacağına karar verilmelidir. Belirlenen süre dolduğunda yeniden test yaptırarak demirin durumuna bakılarak ilerleyen süreç için karar verilmelidir. Yani demir gıda takviyesi sadece doktor tavsiyesiyle ve tıbbi gözetim altında alınmalıdır. Bu şekilde kullanıldığında vücut için oldukça faydalıdır. Ancak yanlış kullanım halinde sağlığınızı tehdit edebilir.
Demir Eksikliği Teşhisi
Demir eksikliği şikayetleriniz varsa mutlaka bir doktora danışın. Dahiliye ya da mümkünse hematoloji bölümlerine gidebilirsiniz. Demir eksikliği hematolojinin alanıdır. Hastaya gerekli tahliller yapılır ve ferritin seviyesine bakılır. Yani demir depolarının doluluğuna bakılır. Bu oran olması gerekenin altında ise demir eksikliği teşhisi konulur.
Demir eksikliği tedavisi için hastaya demir ilaçları verilir ve belirli bir beslenme düzenine uyması istenir. Sıkı bir diyet gibi değildir, sadece bazı tavsiyelerde bulunulur. Demir gıda takviyesi ile değerleri arttırmak diğer bir hızlı yoldur.
Demir Emilimi
C vitamini demir alımını arttırmaktadır. Bu nedenle demir içeren gıdalar portakal suyu limonata gibi içeceklerle tüketilmelidir. Süt ve süt ürünleri ise demir emilimini düşürür. Bu nedenle demir içeren besinlerin yanında süt, yoğurt, ayran tüketilmemelidir. Demir gıda takviyesi alırken de bu kurallara dikkat edilmelidir.
Demir eksikliği genellikle vücutta demirin yeterince emilememesi nedeniyle kaynaklanır. Kadınlarda demir eksikliği sık görülen bir durumdur. Bu durum adet kanamaları ve kansızlıkla ilişkilidir. Ancak erkeklerde pek sık rastlanmaz. Dolayısıyla erkeklerde demir emiliminin düşük olması ihtimali üzerinde durulur.
Demir almak kadar vücutta demir kaybını önlemek de önemlidir. Hatta vücut mekanizması da demiri içerde tutacak şekilde tasarlanmıştır. İnsanlar da beslenmesini düzenleyerek demir kaybı yaşanmasına müsaade etmemeli ve daha çok demir emilimi olması için demir ve C vitaminini birlikte tüketmelidir. Demir gıda takviyeleri de bu kurallara göre kullanılmalıdır.
Demir Eksikliği Anemisi
Demir eksikliği anemisi bir hastalık değildir. Sadece demir eksikliği halinde ortaya çıkan belirtilerden biridir. Bu durumda genellikle altta bir patolojik neden yatar. Genellikle demir emiliminin az olması, besinlerden yeterince demir alınmaması, kadınlarda adet kanaması nedeniyle demir kaybı gibi nedenlerden kaynaklanır. Eğer hasta demir gıda takviyesi gibi tedavilere cevap vererek değer normale dönüyorsa sorun yoktur. Ancak hasta tedaviye cevap vermezse patolojik neden araştırılır.
Demir Kaynağı Besinler
Diyet demir kaynakları hem ve hem olmayan şeklinde ikiye ayrılır. Hem demiri bağırsaktan emilimi kolay olandır. Özellikle kırmızı et, kümes hayvanları, karaciğer ve sakatatlarda çoklukla bulunur. Hem olmayan demir ise daha zor emilir. Örneği bezelye, sert kabuklu kuru yemişler ve koyu yeşil yapraklı sebzelerde bu demir bulunur.
Beslenme düzeni yapılırken öncelik hem demirine verilmelidir. Çünkü bunlar kolaylıkla değerleri yükseltecektir. Ancak hem olmayan demirin çok ve uzun süre tüketilmesi şarttır. Etkisini hemen göstermeyecektir. Beslenmeden kırmızı et ve sakatatlara yer vermek demiri yükseltmenin en kolay yoludur. Ancak bunları yiyemeyenler için demir gıda takviyesi de aynı görevi görecektir.
Demir Eksikliği Anemisi Tedavisi
Demir eksikliği eskiden beri toplumun pek çoğunda görülen toplumsal bir sorundur. Bu nedenle pek çok araştırmaya konu olmuş ve üzerine çok çalışma yapılmıştır. Yapılan çalışmalar sayesinde demir eksikliğinden kurtulmak mümkündür.
Demir gıda takviyeleri hemoglobin oluşumunu artırarak anemiyi tedavi edecektir. Ancak demir eksikliği dışında bir nedenden kaynaklanan anemiyi etkilemeyecektir. Çünkü B12 ya da folat eksikliği yüzünden de anemi olması muhtemeldir.
Demir Gıda Takviyesi Hangi Sorunlara İyi Gelir?
Demir gıda takviyesi alınması halinde demir eksikliği ve buna bağlı olarak pek çok sağlık sorununda iyileşme yaşanır. Yapılan araştırmalar ile demir eksikliği ile bazı hastalıklar arasındaki ilişkiler incelenmiş ve takviyenin etkisi gözlemlenmiştir. Demir gıda takviyesi hangi sorunlara iyi gelmektedir birlikte bakalım.
Demir gıda takviyesi kas gelişimi için destekleyicidir. Demir takviyesi alan kişilerde genel güç artacaktır. Ancak demirin fazlasının zararlı olduğu unutulmamalı, sadece güçlenmek için takviyeye başvurulmamalıdır. Ayrıca demir kas yorgunluğu için de iyi gelir. Özellikle spor yapanlarda demir takviyesinin kasların gelişmesine yardımcı olduğu görüldü. Sporcular daha yüksek demire ihtiyaç duyduğu için demir gıda takviyesi onlar için gerekli olabilir. Ancak nihai kararı doktor verecektir.
Huzursuz bacak sendorumunun nedenlerinden biri düşük kan değerleridir. Bu hastalar geceleri bacaklarını sürekli hareket ettirmek isterler. Uyuşmalar yaşanabilir. Uyku ve yaşam kalitesini bozan ciddi bir sorundur. Yapılan araştırmalar bu sendrom olan kişilerde ferritin düzeyinin düşük olduğunu göstermiştir. Ferritin ise demir depolayan proteindir. Yani demir eksikliği ile doğrudan ilişkilidir. Ancak demir gıda takviyesi alınması halinde hastanın iyileşeceğini söylemek mümkün değildir.
- Beyin Fonksiyonlarına Etkisi
Demir ve beyin fonksiyonu arasında bir ilişkinin olduğu düşünülmektedir. Ancak şu ana kadar yapılan çalışmalar bu ilişkiyi net bir şekilde ortaya koyamamıştır. Demir eksikliğinin tedavi edilmesi ve hormonal faktörlerin bilişsel fonksiyonları arttırdığı gözlemlenmiştir. Tabi ki ne kadar çok demir o kadar zeka anlamına gelmez.
- Kronik Yorgunluk – Halsizlik
Demir eksikliğinin belirtilerinden biri de sürekli yorgunluk halidir. Eğer demir gıda takviyesi alırsanız yorgunluğunuz kaybolabilir. Ancak yorgunluğun sebebi başka bir rahatsızlıksa etkisi olmayacaktır. demir takviyesi ile hemoglobin ve ferritinin yeterli seviyeye ulaşması belirtileri ortadan kaybedecektir.
Demir gıda takviyesi ile vücudun bir ihtiyacı karşılanacaktır. Bu durumda fiziksel ve mental olarak hastalarda bir iyileşme yaşanır. Ancak doğrudan bağışıklık sistemi ile ilişki kurulması doğru değildir. Çünkü şu ana kadar yapılan çalışmalar böyle bir ilişkiyi ortaya koymamıştır.
İnsomnia olarak adlandırılan uykusuzluk hastalığı ile demir arasında bağlantı vardır. Demir gıda takviyesi ile daha kaliteli bir uykuya sahip olmak mümkündür. yapılan bir araştırmada demir takviyesi yapılarak ferritin depoları doldurulan hastaların uyku kalitesinde fark edilir bir iyileşme gözlemlenmiştir. Ancak sadece uyku yapması için demir gıda takviyesi almak doğru değildir.
Demir Gıda Takviyesi Nedir?
Demir eksikliği olan kişiler demir gıda takviyesi ile değerlerinin yükselmesini sağlayabilirler. Mutlaka doktor tarafından demir eksikliği teşhisi konulan kişiler kullanılmalıdır. Aksi takdirde yeni sağlık sorunlarına yol açar.
Demir takviyesi yan etkileri genellikle sindirim ile ilgilidir. Mide rahatsızlığı, mide bulantısı ya da ekşimesi, ağızda metalik tat, karın ağrısı, kaşıntı, ishal ya da kabız olma durumu, gaita renginin siyah ya da yeşile dönmesi gibi yan etkileri vardır. Bu yan etkiler demir gıda takviyesi alanlarda normal kabul edilir. Ancak aşırıya kaçması halinde mutlaka bir doktora başvurmak gerekir.
Demir nasıl ki vücut tarafından üretilemiyorsa fazlası da vücuttan kendiliğinden atılamaz. Bu nedenle demir alırken dozu çok önemlidir. Sadece doktorunuzun önerdiği şekilde kullanmalısınız. Genellikle sabah kahvaltısından önce aç karnına bir hap ya da bir şase alınması önerilir. Eğer demir eksikliği ciddi düzeyde değilse doğru beslenme ile iyileşmek mümkündür.
Demir Gıda Takviyesi
Demir gıda takviyesi bir ilaç değildir, takviye edici gıdadır. Bu nedenle piyasada pek çok çeşidi bulunur ve reçetesiz olarak almak mümkündür. Çocuklar için şurup ya da damla şeklinde takviyeler bulunur. Yetişkinler içinse hap, toz ya da küçük şaseler şeklindeki formları vardır. Toz olanlarını yemeklerin içine katarak tüketmek mümkündür. Daha fazla demir alımı için C vitamini içeren gıdalarda tüketilmelidir.
Demir gıda takviyeleri genellikle bir kutuda 30 tane olacak şekilde üretilir. Böylece bir kutu 1 aylık kullanıma denk gelecektir. Genellikle bir yetişkinin günde 1 gram demir alması yeterlidir. Kutulardaki hap ya da şaseler de bu miktarlarda belirlenmiştir, günde 1 tane kullanım yeterlidir.
Ne Kadar Süre Kullanılmalıdır?
Demir eksikliği tedavisi kısa sürede iyileşen bir durum değildir. Hasta düzenli olarak demir gıda takviyesi kullanmaya devem ederse kan değerlerinde iyileşme gözlemlenmeye başlar. Hastalar en az 6 ay boyunca kontrol altında tutulur ve kan değerlerine bakılır. 6 aydan önce hastanın değerlerinin düzeldiği söylenemez, değişiklikler olacaktır.
Demir gıda takviyesi kullanılıyorsa bir ya da 2 kutu ile iyileşme sağlanmayacak, bir süre devam etmek gerekecektir. Ancak fazla demir almamak adına bu süre boyunca doktor kontrolleri aksatılmamalıdır. Böylece doğru zamanda takviyeyi bırakmak mümkün olacaktır.
Demir Gıda Takviyesi Nereden Alınır?
Demir gıda takviyesi ilaç olmadığı için almak için reçete gerekmez. İsteyen herkesin alması mümkündür. Eczanelerden ya da internet üzerinden temin etmek mümkündür. Pek çok markanın değişik formlarda takviye gıdaları bulunmaktadır. Bunlar arasında seçim yapmadan önce doktora danışmak şarttır.
Demir gıda takviyesi fiyatları marka, adet, formuna göre farklılık gösterir. SGK kapsamında olmayıp kişi kendisi ödeme yaparak alır. Takviyelerin satışının rahat olması her isteyen kişinin kullanmasının önünü açmaktadır. Ancak fazla demir alımı halinde risklere maruz kalmamak için mutlaka doktor tavsiyesinden sonra kullanılmalıdır.